काठमाडौँ, असोज २८ —
काठमाडौँ महानगरपालिकाका मेयर बालेन्द्र शाह (बालेन) पछिल्ला दिनमा आफ्नै लेखनका कारण पुनः विवादमा आएका छन्। सोमबार उनले फेसबुकमार्फत सार्वजनिक गरेको एउटा कविताको हरफमा किसानलाई ‘फोहोरी’सँग तुलना गरेपछि उनीमाथि सामाजिक सञ्जालभर आलोचनाको बाढी आएको छ।

उनको कविताको एक पंक्ति यस्तो छ —

“जलझैँ शीतल, फूलझैँ कोमल, सुन न पित्तल, किसानझैँ फोहर।”

यो हरफलाई लिएर सर्वसाधारणदेखि बुद्धिजीवी, साहित्यिक व्यक्तित्व र कृषक वर्गसम्मले असन्तुष्टि जनाएका छन्। बालेनले किसानलाई ‘फोहर’सँग तुलना गर्नु देशको मेरुदण्ड मानिने कृषक समुदायको सम्मानमा ठेस पुग्ने टिप्पणी गरिएको छ।

सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ताहरूले मेयरप्रतिको असन्तोष पोख्दै लेखेका छन्, “जो माटोमा पसिना बगाउँछ, उसैलाई फोहर भन्नेहरूलाई नेतृत्व गर्ने नैतिक अधिकार छैन।” अर्का प्रयोगकर्ताले व्यङ्ग्य गर्दै भनेका छन्, “फोहर सफा गर्ने जिम्मेवारी त महानगरकै हो, अब किसान पनि सफा गर्नुपर्ने?”

कवितामार्फत आफ्नो अभिव्यक्ति दिने बालेनले यसअघि पनि राजनीतिक र सामाजिक प्रसङ्गमा तीव्र प्रतिक्रिया जनाउने गरेका थिए। तर यस पटकको अभिव्यक्तिले किसानको सम्मानमाथि प्रश्न उठाएको भन्दै उनका समर्थकसमेत मौन छन्।

साहित्यिक वृत्तका कतिपयले भने बालेनले प्रयोग गरेको शब्दशैली प्रतीकात्मक हुन सक्ने अनुमान गरे पनि, जनभावनाको संवेदनशीलतालाई ध्यान नदिइएको आरोप थपिएको छ।

समाजशास्त्रीहरू भन्छन् — “कविता केवल सौन्दर्य होइन, सामाजिक जिम्मेवारी पनि हो। जब सार्वजनिक पदमा बस्ने व्यक्तिले लेख्छन्, हरेक शब्दको अर्थ जनताको दृष्टिमा नापिन्छ।”

हालसम्म बालेनले यस विषयमा कुनै स्पष्टिकरण दिएका छैनन्। तर सामाजिक सञ्जालमा फैलिएको प्रतिक्रियाले देखाउँछ — कविताको एउटा पंक्तिले पनि जनभावनामा ठूलो आँधी ल्याउन सक्छ।